Nagrodę „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia redakcja „Rzeczpospolitej” ustanowiła w 2001 roku, w pierwszą rocznicę śmierci wielkiego patrioty, znakomitego redaktora i dalekowzrocznego polityka, twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu. Wyróżnienie mogą otrzymać osoby lub instytucje, kierujące się zasadami wyznawanymi przez Jerzego Giedroycia, które cechuje bezinteresowna troska o sprawy publiczne, umacnianie pozycji Polski w Europie oraz kultywowanie dobrych stosunków z narodami Europy Środkowo-Wschodniej.
Laureaci
2001 Prof. Jerzy Kłoczowski
Historyk kultury polskiej. Badacz dziejów chrześcijaństwa w Polsce oraz historii naszej części Europy. Twórca Instytutu Europy Środkowo- -Wschodniej.
2002 Zbigniew Gluza i Ośrodek Karta
Zbigniew Gluza jest założycielem i prezesem Ośrodka, który dokumentuje i upowszechnia najnowsze dzieje Polski i Europy Wschodniej.
2003 Andrzej Przewoźnik
Historyk, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Doprowadził do upamiętnienia polskich oficerów wymordowanych przez NKWD. Zginął w katastrofie samolotu prezydenckiego w Smoleńsku.
2004 Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich
Marek Karp był twórcą i dyrektorem Ośrodka, którego celem jest wszechstronna analiza sytuacji w Europie Środkowej i Wschodniej, na Bałkanach, Kaukazie i w centralnej Azji. Nagrodę otrzymał pośmiertnie.
2005 Natalia Gorbaniewska
Rosyjska intelektualistka, obrończyni praw człowieka, legenda antysowieckiej opozycji. Poetka, dziennikarka i tłumaczka literatury polskiej.
2006 Prof. Jerzy Pomianowski
Prozaik, eseista, znawca historii Europy Wschodniej. Redaktor naczelny adresowanego do rosyjskiej inteligencji pisma „Nowaja Polsza”.
2007 Prof. Bohdan Osadczuk
Ukraiński publicysta, sowietolog, badacz historii Europy Środkowo-Wschodniej. Rzecznik pojednania polsko-ukraińskiego.
2008 Krzysztof Czyżewski
Eseista, tłumacz, animator kultury. Założyciel i dyrektor Ośrodka Pogranicze w Sejnach. Działa na rzecz porozumienia ponad podziałami narodowymi i kulturowymi.
2009 Zygmunt Berdychowski
Twórca i organizator Forum Ekonomicznego w Krynicy, od lat miejsca spotkań polityków, przedsiębiorców i ekspertów ze wschodu i zachodu Europy, Rosji, Azji Centralnej i USA.
2010 Agnieszka Romaszewska
Dziennikarka, reporterka telewizyjna. Twórczyni i dyrektor Telewizji Bielsat nadającej niezależny od władz w Mińsku program dla miesz- kańców Białorusi.
2011 Tomasz Pietrasiewicz
Animator kultury i reżyser teatralny. Dyrektor Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie. W swej pracy nawiązuje do położenia Lublina, który usytuowany na styku wschodu i zachodu był miejscem spotkań kultur, tradycji i religii.
2012 Profesorowie Prof. Andrzej Nowak i Timothy Snyder
Prof. Nowak, historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego, to publicysta, sowietolog znawca historii polsko-rosyjskiej.
Prof. Timothy Snyder z Uniwersytetu Yale specjalizuje się w historii Europy Środkowej i Wschodniej, jest badaczem nowożytnego nacjonalizmu.
2013 Jan Malicki
Historyk i publicysta. Współzałożyciel Studium Europy Wschodniej
na Uniwersytecie Warszawskim. Redaktor naczelny kwartalnika „Przegląd Wschodni”.
