Biblioteczka dość swobodnie i szeroko obejmuje tematykę historii Instytutu Literackiego. Przede wszystkim można tu korzystać z książek wydawanych w serii „W kręgu paryskiej Kultury”. Są dostępne (jak wszystkie inne) bezpłatnie.
Udostępniamy tu też różne publikacje związane z ludźmi i działaniem Instytutu Literackiego, są to rzeczy bądź wyczerpane, bądź trudno dostępne. Z nadzieją, że będą użyteczne, zachęcamy do korzystania i nadsyłania nam sugestii na temat uzupełnień.
Powrót na początek bloku opisu
W ćwierć wieku od śmierci Jerzego Giedroycia założone przezeń w 1999 roku Stowarzyszenie Instytut Literacki we współpracy z Fundacją Kultury Paryskiej postanowiły opublikować rzecz nieoczywistą i jakże odmienną od tego, do czego Czytelnicy zapewne przywykli. W odróżnieniu od kilkudziesięciu już wydanych dotąd tomów korespondencji Redaktora prezentowany zbiór nie stanie się kanonicznym źródłem do dziejów najnowszych polskiej kultury, nic też niemal nie znajdziemy tu na temat Instytutu Literackiego czy redaktorskiej, wydawniczej i politycznej działalności Giedroycia. Jest on milczącym uczestnikiem tej rozmowy – choć znany był z pisania listów przez kalkę i starannego przechowywania ich przez dekady, w tym wypadku nie zachował się ani jeden jego list. Publikujemy tylko listy skierowane do Jerzego i Henryka Giedroyciów i słane znad Wisły.
Autorzy publikowanych w tym zbiorze listów to nie współpracownicy „Kultury”, luminarze świata kultury czy nauki, ale głęboko nieszczęśliwe w peerelowskiej szarzyźnie, bezdzietne małżeństwo spod Warszawy i gromadka mieszkających w stolicy starszych pań dorabiających sobie krawiectwem. Brat Zygmunt z żoną Barbarą i ciotki, z domu Starzyckie. Najbliższa – i jedyna – rodzina Jerzego i Henryka Giedroyciów.
Korespondencję opracował Marek Żebrowski - autor m.in. tomu Jerzy Giedroyć. Życie przed Kulturą (2012), książki opisującej przedwojenne i wojenne losy Redaktora.
Prócz wersji PDF (do pobrania powyżej) udostępniamy też plik EPUB na czytniki e-booków.
***
Publikacja powstała w ramach Konkursu Senat-Polonia 2025 dotyczącego opieki nad Polonią i Polakami za granicą i Kancelarii Senatu RP .
Udostępniamy zbiór artykułów Grzegorza Przebindy. Autor jest filologiem, rusycystą i historykiem idei. Jest profesorem, pracuje w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie. W latach 2012-2020 był jej rektorem. Studia Pigoniana, pismo z którego pochodzi wiele udostępnianych tu tekstów, ukazują się nakładem tej szkoły. G. Przebinda w latach 80. publikował w drugim obiegu pod pseudonimem Henryk Cywiński. Jest autorem ponad 400 publikacji. Przetłumaczył na polski – razem z żoną Leokadią Anną i synem Igorem - Mistrza i Małgorzatę Michaiła Bułhakowa (2016, drugie wyd. 2022). W listopadzie 2023 r. ogłosił obszerny dziennik wojenny Ostatnia wojna Putina.
- Contra spem spero. Spotkania Herlinga z Szałamowem. Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana, nr 2 2019 r.
- Trzy spotkania z Andriejem Siniawskim. Paryż – Genewa – Kraków (1987–1993). Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana, nr 4 2021 r.
- Rosyjskie idee i wojska. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym nr 3 (179) 2022 r.
- „Odgadywanie” historii biblijnej w Mistrzu i Małgorzacie. Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana nr 5 2022 r.
- Antyputinowska Rosja Dmitrija Bykowa. Z Polską nie tylko w tle. Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana nr 6 2023 r.
- Z Archipelagu na Kontynent. Polskie tropy Władimira Maksimowa. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym, nr 4 (184) 2023 r.
- Oblicza Natalii Gorbaniewskiej. Część pierwsza - lata w ZSRR (1936–1975). Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana, nr 7 2024 r.
- Oblicza Natalii Gorbaniewskiej. Część druga - pierwsze trzynaście lat w Paryżu (1976–1988). Artykuł zamieszczony w Studia Pigoniana, nr 8 2025 r.
- Sołżenicyn wobec Ukrainy. Od łagrowego braterstwa do roszczeń terytorialnych i „Antymajdanu”. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym, nr 2 (186) 2024 r.
- Moje spotkania z Herlingiem (1981–2023). Między historią a wiecznością. Artykuł zamieszczony w tomie Gustaw Herling-Grudziński. Życie. Twórczość. Recepcja. Materiały z sesji naukowej, zorganizowanej w 70. Rocznicę wydania polskiej wersji Innego świata. Red. Dobrosława Platt, Biblioteka Polska POSK Londyn 2024 r.
- W dantejskim kręgu lektur Putina. Artykuł zamieszczony w Przeglądzie Rusycystycznym nr 1 (189) 2025 r.
Artykuły udostępniamy za zgodą Autora.
Udostępniamy zbiór materiałów edukacyjnych przydatnych w przygotowaniu lekcji języka polskiego w IV klasie liceum i V klasie technikum.
W broszurach można znaleźć ogólną koncepcję lekcji, propozycje metodyczne, polecenia dla uczniów, spisy zalecanych lektur i wskazówki korzystania ze źródeł. Autorką jest Małgorzata Bednarz.
Zachęcamy nauczycieli do korzystania z tych materiałów, w razie pytań i potrzeb służymy pomocą, prosimy o kontakt: kultura@kultura.fr
Lekcja 1. Faktycznie powiedz mi, co to się robi na tym świecie? Andrzej Bobkowski i jego Szkice piórkiem.
Lekcja 2. Artystyczny dwugłos. Józef Czapski i Adam Zagajewski.
Lekcja 3. Prawda okazała się głupsza niż przypuszczałem… „Cmentarze” Marka Hłaski.
Lekcja 4. „Rzeczpospolita epistolarna” - ludzie (Kultury) listy piszą.
Materiały zostały przygotowane w ramach programu rządowego Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza krajem 2024 r. dofinanowanego ze środków MInistra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP.
(na fotografii obok portret Marka Hłaski autorstwa Józefa Czapskiego. Zbiory Instytutu Literackiego.)
Nakładem Instytutu Polskiego w Belgradzie ukazał się tom mający przybliżyć Serbom idee Redaktora. Kultura Ježija Gjedrojća – škola političkog mišljenja / Kultura Jerzego Giedroycia - szkoła politycznego myślenia, Jest to zbiór klasycznych tekstów publikowanych w miesięczniku, autorstwa m.in. Józefa Czapskiego, Juliusza Mieroszewskiego, Innocentego Marii Bocheńskiego i Jerzego Stempowskiego.
Wyboru dokonał prof. Sławomir M. Nowinowski, który też jest autorem przedmowy.
Autorką przekładu jest dr Ljubica Rosić.
Antologia tekstów o tematyce ukraińskiej, publikowanych na łamach Kultury i Zeszytów Historycznych w latach 1950-2000. Na tom składają się teksty-świadectwa, trwale wpisane do kanonu europejskiej eseistyki ze względu na swe walory literackie.
Wyboru oraz przekładu na język francuski dokonała Anna Ciesielska-Ribard.
Anthologie de textes sur l'Ukraine parus entre les années 1950 et 2000 dans les revues éditées par l’Institut Littéraire Kultura de Paris et rédigés pour la plupart par des intellectuels ukrainiens, témoins directs des événements qui, plus tard, deviendra histoire. À leur valeur documentaire, ces écrits allient la qualité littéraire, celle de l’essai et du reportage parmi les meilleures réalisations analogues.
Książkę udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego w 2024 r. ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Udostępniamy esej Eugeniusza Smolara Ja was przepraszam panowie Ukraińcy czyli Prometeusz w świecie idei i dyplomacji.
Podczas jednego ze spektakli Studenckiego Teatru Satyryków w latach 60. XX wieku instruktor partyjny przedstawiał aktualną linię partii. Na często powtarzane słowo „kultura” zebrani za każdym razem zrywali się z krzeseł i entuzjastycznie bili brawo. Podobnie rzecz się ma z polską polityką schodnią, która odmiennie od innych wektorów geograficzno-politycznych często przybiera w dyskusjach niemal mistyczny charakter, przepełniony słabo skrywanymi emocjami, związanymi z historyczną obecnością i wpływami na Wschodzie, zaś zarzut „zdrady Giedroycia” uchodził za wyrok przesądzający...
Pełna wersja tekstu oraz jego skrót zostały opublikowane w październiku 2024 r. na stronach Kultury Liberalnej.
