Biblioteczka dość swobodnie i szeroko obejmuje tematykę historii Instytutu Literackiego. Przede wszystkim można tu korzystać z książek wydawanych w serii „W kręgu paryskiej Kultury”. Są dostępne (jak wszystkie inne) bezpłatnie.
Udostępniamy tu też różne publikacje związane z ludźmi i działaniem Instytutu Literackiego, są to rzeczy bądź wyczerpane, bądź trudno dostępne. Z nadzieją, że będą użyteczne, zachęcamy do korzystania i nadsyłania nam sugestii na temat uzupełnień.
Powrót na początek bloku opisu
(...) W moim przekonaniu niniejsza książka, kreśląca sylwetkę Jerzego Giedroycia jako kustosza pamięci narodowej tudzież archiwisty z zamiłowania, przynosi nie tylko dopełnienie „galerii" jego znanych wizerunków. Poczynione przeze mnie ustalenia mogą być również potraktowane jako uczynienie kolejnego kroku (lub przynajmniej kroczku) w kierunku odsłonięcia mniej dotąd znanych faktów związanych z działalnością wybitnych przedstawicieli emigracji żołnerskiej. Tym samym można by widzieć w tym tekście przyczynek do pełnego zrekonstruowania dziejów powojennej diaspory. Z drugiej strony praca ta uzupełnia niezbyt bogaty dorobek literatury archiwalnej w zakresie analizy zespołów akt i ich wytwórców innych od tych, które stanowią obecnie przeważającą część państwowego zasobu archiwalnego (...)
Książka ukazała się w 2010 r. nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
***
Dziękujmy lubelskiemu Wydawnictwu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej za zgodę na udostępnienie książki.
***
Książkę udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Udostępniamy zbiór artykułów Tomasza Czarnoty, archiwisty, doktora nauk humanistycznych w zakresie historii najnowszej i archiwistyki.
Tomasz Czarnota jest członkiem Towarzystwa Nauki i Kultury Libra i Stowarzyszenia Archiwistów Polskich oraz Grupy Konsultacyjnej ds. Wzmacniania Trwałości Zbiorów Społecznych przy Centrum Archiwistyki Społecznej, jest adiunktem w Katedrze Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii Instytutu Historii UMCS i opiekunem Studenckiego Koła Naukowego Archiwistów.
Jego krąg zainteresowań badawczych to działalność dokumentacyjno-archiwalna osób i organizacji, w szczególności niepublicznych, zwłaszcza partii XX-wiecznych i współczesnych, oraz archiwa społeczne.
Dyktatura oświecona. Problematyka organizacji i zarządzania w Instytucie Literackim w Paryżu, [w:] Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t. 2, red. Artur Górak i Dariusz Magier, Wydawnictwo „LIBRA” Towarzystwa Nauki i Kultury. Lublin – Siedlce 2009, s. 359-380
Charyzmatyczne panowanie jako model zarządzania. Studium przypadku Jerzego Giedroycia, [w:] Dzieje biurokracji, t. IV, red. Artur Górak, Krzysztof Latawiec i Dariusz Magier, Wydawnictwo „LIBRA” Towarzystwa Nauki i Kultury. Lublin – Siedlce 2011, s. 689-724
Jerzy Giedroyc – homo collector. Przyczynek do badań nad zjawiskiem kolekcjonerstwa drugiej wielkiej emigracji, [w:] „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, Wydawnictwo Polskiej Akademii Umiejętności. R. LV, 2010, s. 377-437
Kanały i tricki, czyli o meandrach zdobywania materiałów i informacji z kraju przez Jerzego Giedroycia, [w:] Komunikowanie się Polaków w latach 1944-1989, red. Krzysztof Stępnik i Maciej Rajewski.
Lublin 2011, s. 97-125
Problematyka archiwów i archiwaliów emigracyjnych oraz poloników w „Kulturze” i „Zeszytach Historycznych”, [w:] Archiwistyka oraz problemy historii Polski, Polonii i dyplomacji XX wieku. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Edwardowi Kołodziejowi w 70. rocznicę urodzin, pod red. Janusza Łosowskiego, Lublin 2011, s. 257-306
Jerzy Giedroyc jako funkcjonariusz państwowy – wzorowy urzędnik czy polityczny ryzykant?, [w:] „Dzieje Najnowsze” - kwartalnik poświęcony historii XX wieku. Rocznik XLIV, 2012, nr 2, s. 3-31
Документационная и архивная деятельность польских эмиграционных организаций на примере парижской «Культуры» Ежи Гедройця, [в:] Документ. Aрхив. История. Cовременность. Mатериалы VI международной научно-практической конференции, Екатеринбург, 2-3 декабря 2016 г., ред. Л. Н. Мазур. Екатеринбург 2016, с. 202-208
Problem granic zespołu w archiwach osobistych z perspektywy ich twórców - przypadek archiwaliów Jerzego Giedroycia, [w:] Archeion, t. 117, 2016, s. 248-270
***
Bardzo dziękujemy Redaktorkom, Redaktorom i Wydawcom za udzielenie zgód na udostępnienie tekstów:
- Lubelskiemu Wydawnictwu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
- Dyrekcji Instytutu Historii PAN oraz redakcji Dziejów Najnowszych - kwartalnika poświęconego historii XX wieku.
- Redakcji Rocznika Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie i Wydawnictwu Polskiej Adademii Umiejętności.
- Towarzystwu Nauki i Kultury „Libra”.
- Redakcji pisma „Archeion” wydawanego przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych.
***
Artykuły udostępniamy w ramach programu „Wspieranie archiwów, bibliotek i muzeów poza krajem” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Broszura wydana na przełomie lat 1968/1969 jest dokumentem epoki, klasycznego stylu i metody. Można bez żadnego ryzyka stwierdzić, że w całości, w warstwie faktograficznej oparta jest o dokumentację wyprodukowaną przez agenturę PRL. Wkładem autora jest niewątpliwie chęć, język, styl i gust. „Teorie i praktyki paryskiej Kultury” pióra Witolda Fillera, prócz nieśmiertelnego języka perelowskiej propagandy czasów W. Gomułki, mają wyraźny klimat antysemicki, antyniemiecki i w ogóle antyzachodni. Autor operuje ustalonym w marcu' 68 wokabularzem, używanym powszechnie w ówczesnych mediach, na wiecach itd.
Witold Filler był aktorem, znanym krytykiem teatralnym, historykiem i dyrektorem teatru, reżyserem i scenarzystą. Dużo publikował w m.in. „Teatrze”, „Przeglądzie Kulturalnym”, „Żołnierzu Wolności”, „Trybunie Ludu”, „Dialogu”, a także w „Polityce”. W latach 1963-1972 był redaktorem naczelnym Redakcji Rozrywki TVP. W latach 1972-1975 redaktorem naczelnym „Teatru”, następnie - do 1984 - redaktorem naczelnym „Szpilek”. W latach 1978-1990 był dyrektorem Teatru Syrena w Warszawie. Był publicystą i działaczem dyspozycyjnym wobec władzy i służb. W marcu 1968 r. zainicjował kampanię przeciwko Kazimierzowi Dejmkowi. W latach osiemdziesiątych (po grudniu 1981 r.) publikował w „Gazecie Krakowskiej”. Po 1990 r., po zwolnieniu z Teatru Syrena, wydawał pismo „Plejtboj” (imitację „Playboya”), zajmował się też produkowaniem kaset wideo. Przez rok pracował w Petersburgu, gdzie organizował teatr rewiowy. Po powrocie do Polski napisał książkę o Violettcie Villas. Pod koniec życia pisał felietony do „Trybuny”. Zmarł w 2009 r. w Warszawie.
Prócz „Teorii i praktyk paryskiej Kultury” wydał w tym samym gatunku książkę pt. „Literatura małej emigracji” (1970).
W dostępnym w naszym portalu zbiorze wycinków można znaleźć wiele recenzji i omówień „Teorii i praktyk paryskiej Kultury”, w tym np. stenogramy wypowiedzi autora w TVP. (w wyszukiwarce należy wpisać Filler i rozwinąć menu „wycinki”). Nieco uwagi publikacjom W. Fillera poświęca Zygmunt Hertz w zbiorze listów do Czesława Miłosza (1952-1979)
(Faktografia za Encyklopedią Teatru Polskiego)
Tom ukazał się nakładem Wydawnictwa Ministerstwa Obrony Narodowej, w serii: Ideologia, Polityka, Obronność. wyd 1, nakład 15000 egz. Warszawa 1968.
Korespondencja Stanisława Vincenza z Józefem Czapskim z roku 1951. w opracowaniu Anny H. Markiety ukazała się w 33 tomie „Czasopisma Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich”, (2022 r. ) Jest to praca licencjacka Autorki, obroniona w 2018 r.
Korespondencja stanowi dwugłos między Stanisławem Vincenzem a Józefem Czapskim, obejmuje 17 zachowanych listów z 1951 r., w tym dziewięć listów S. Vincenza i osiem J. Czapskiego (jedna pocztówka)
Listy Stanisława Vincenza opracowano na podstawie kolorowych mikrofilmów z Biblioteki Książąt Czartoryskich w Krakowie. Transkrypcję korespondencji Józefa Czapskiego oparto na czarno-białych mikrofilmach z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.
Anna H. Markieta jest absolwentką Kultury i praktyki tekstu: twórczego pisania i edytorstwa (licencjat, 2015–2018; tytuł pracy: Korespondencja Stanisława Vincenza z Józefem Czapskim – próba edycji) oraz Publikowania cyfrowego i sieciowego (magisterium, 2018–2020; tytuł pracy: Recepcja wydawnicza twórczości Jaroslava Haška w Polsce. Analiza ilościowa i typograficzna).
Dziękujemy Autorce za zgodę na udostępnienie pracy. Praca jest również dostępna na stronie Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
W ramach współpracy Instytutu Literackiego z badaczami Uniwersytetu Łódzkiego oraz Wydawnictwem Uniwersytetu Łódzkiego ukazały się:
„W poszukiwaniu innej historii”. Antologia tekstów opublikowanych na łamach periodyków Instytutu Literackiego w Paryżu. Pod redakcją Sławomira M. Nowinowskiego i Rafała Stobieckiego, przy współpracy Anny Brzezińskiej i Mileny Przybysz. (WUŁ 2015)
„Mam na Pana nowy zamach…”. Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii 1946–2000. Tomy 1-3. Wybór i opracowanie Sławomir M. Nowinowski i Rafał Stobiecki przy współpracy Anny Brzezińskiej i Mileny Przybysz-Gralewskiej. (WUŁ 2019)
***
W 2022 r. wspólnym staraniem Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego powstała nowa seria wydawnicza Jerzy Giedroyc i….
Ukazują się w niej monografie, naukowe edycje archiwaliów i korespondencji ze zbiorów Archiwum Instytutu Literackiego, antologie tekstów z „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”, a także reedycje wybranych książek opublikowanych w ramach Biblioteki „Kultury”.
W serii ukazały się:
- „Róża Luksemburg a rewolucja rosyjska Adama Ciołkosza”. W opracowaniu Sławomira M. Nowinowskiego i Rafała Stobieckiego (WUŁ 2022)
- „Polskie wątki w życiu Michaiła Hellera”. Jędrzej Piekara (WUŁ 2023)
- „Materiał dowodowy. Szkice drugie Romana Zimanda” w wyborze i opracowaniu Doroty Siwickiej i Jana Olaszka. (WUŁ 2023)
- „Stanisław Brzozowski w kręgu Kultury paryskiej”. Monika Anna Noga (WUŁ 2023)
- „Fetysze i fikcje. Antologia tekstów poświęconych emigracji polskiej po 1945 r. opublikowanych na łamach „Kultury”. Pod redakcją Rafała Stobieckiego i Aleksandry Sylburskiej, przy współpracy Jędrzeja Bończaka (WUŁ 2024)
- Jerzy Giedroyc·- August Zamoyski,·Hélène Zamoyska. Listy 1956–1970. Opracowanie naukowe Agnieszka Papieska·i Andrzej Stanisław Kowalczyk (WUŁ 2024) wydanie papierowe i e-book.
17 grudnia 1999 r. w Paryżu odbyła się konferencja „Le rôle des élites d’Europe centrale et orientale dans la fin de la guerre froide et la redéfinition du monde” / „Rola elit Europy Środkowej i Wschodniej w zakończeniu zimnej wojny i redefinicji świata”.
Wśród uczestników byli m.in. Zbigniew Brzeziński, Leszek Kołakowski, Czesław Miłosz, Bohdan Osadczuk i Leopold Unger. Udostępniamy tom tekstów z tej konferencji.
Les Cahiers de L'IFRI nr 32/2001
Les Cahiers de L'IFRI to publikacja Francuskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, powstałego w 1979 r. w Paryżu. IFRI zajmuje się badaniami z zakresu problematyki międzynarodowej oraz przygotowywaniem analiz.
