Z HISTORII INSTYTUTU LITERACKIEGO
MARZEC
W końcu marca przyjeżdża do Maisons-Laffitte Andrzej Stawar, krytyk literacki, publicysta, tłumacz. Od młodości związany z ruchem komunistycznym. Był ciężko chory – zmarł 5 sierpnia. Wkrótce nakładem Instytutu ukazały się jego „Pisma ostatnie”.
Pozostanie Stawara na Zachodzie i publikacja w Maisons-Laffitte wywołały irytację warszawskich władz.
Numer marcowy otwiera artykuł Redaktora „Zbrodnia i wnioski” na marginesie zamordowania Patrice’a Lumumby.
KWIECIEŃ
W numerze kwietniowym redakcja ogłasza powołanie nowego wydawnictwa – „Zeszyty Historyczne”. Z oświadczenia: „Redakcja Kultury przywiązywała od samego początku wagę do publikowania materiałów, dotyczących najnowszej historii Polski. O tym okresie naszych dziejów wiemy bowiem najmniej: w kraju zafałszowuje się fakty z konsekwencją wręcz orwellowską, a na emigracji panuje skłonność do mitomanii ku pokrzepieniu serc i istnieje duża liczba spraw i tematów, których poruszać nie wolno”. Redakcja podaje zawartość planowanych pierwszych numerów.
Jerzy Giedroyc poszukuje w USA funduszy pozarządowych dla Kultury.
MAJ
W numerze majowym Nagroda Literacka dla Witolda Gombrowicza za rok 1960. W uzasadnieniu czytamy: „rok 1960 ‑ to rok wydania Pornografii, której bezpośrednio przypada nagroda Kultury. To również rok wydania Ferdydurke po angielsku i po niemiecku. Dwa lata temu Francja przyjęła Ferdydurke jako klasyk przedwojennej literatury, zapewniając Gombrowiczowi miejsce obok Joyce’a, Kafki, Musila, Beniamina”.
Obok tej informacji Redakcja zamieszcza szkic Barbary Toporskiej pt. „Pornografia”.
CZERWIEC
Numer czerwcowy otwiera esej Pawła Hostowca (Jerzy Stempowski) „Literatura emigracyjna w wieży babel języków”.
LIPIEC/SIERPIEŃ
Numer wakacyjny otwiera tekst Zbigniewa Brzezińskiego i Williama E. Griffitha „O nową politykę wobec Europy Wschodniej”.
W numerze między innymi stali, od wielu lat, autorzy: Paweł Hostowiec ze swoim „Notatnikiem niespiesznego przechodnia”, „Fragment dziennika” Witolda Gombowicza, Czesław Miłosz, tym razem z esejem „Przygody poezji nowoczesnej” i Juliusz Mieroszewski ze szkicem „Rewolucja przeciw rewolucji” i „Kroniką angielską” podpisywaną „Londyńczyk”. W zeszycie również Konstanty A. Jeleński, a w „Listach” – Józef Czapski”.
WRZESIEŃ
Numer wrześniowy otwiera pośmiertne wspomnienie Józefa Czapskiego o zmarłym w Gwatemali Andrzeju Bobkowskim. „Querido Bob”; dalej redakcja publikuje „Fragmenty z notatnika” Bobkowskiego z lat 1958-1960.
1 września Société à Responsabilité Limitée „Institut Littéraire” (SARL ‑ spółka z o.o.) uzyskuje statut prawny. Pod tym szyldem Instytut działać będzie do 2002 roku. Po czym nastąpi kolejna zmiana – Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura, w formie której Instytut działa do dzisiaj. Tylko dzięki przyznanej Redaktorowi jeszcze przed wojną Legii Honorowej Jerzy Giedroyc ‑ obcokrajowiec – mógł założyć we Francji spółkę. Do 1961 r. Kultura związana była formalnie z Księgarnią Libella.
W następnych numerach Redakcja apeluje o wpłaty na nagrobek Andrzeja Bobkowskiego.
Nagroda Literacka Kultury za rok 1961 zostaje przyznana Jozefowi Łobodowskiemu. Z uzasadnienia:
„Józef Łobodowski jest naszym ostatnim poetą romantycznym szkoły ukraińskiej. Wiersze romantyczne nie są dziś w modzie. Lecz nie tylko to dzieli Łobodowskiego od jego rówieśników i młodszych kolegów. Posłuchajmy np., co mówi o koniach:
Wierzchowców długie grzywy faluje łagodny rytm”.
„Łatwo zgadnąć, że Łobodowski jak sam emir Rzewuski, w młodości jeździł konno po stepie, gdy większość jego rówieśników i młodszych kochanków muz hasała po asfalcie, w tramwajach i taksówkach”.
Publikacje książkowe, m.in. Adam Ciołkosz, „Róża Luksemburg a Rewolucja Rosyjska”; Paweł Hostowiec [Jerzy Stempowski], „Eseje dla Kassandry”; Aleksander Hertz, „Żydzi w kulturze polskiej”; Andrzej Stawar, „Pisma ostatnie”; Paweł Zaremba, „Historia Polski” tom I.
POLSKA
Urodził się 30-milionowy obywatel PRL.
ŚWIAT
W Gwatemali umiera Andrzej Bobkowski, współpracownik „Kultury”, autor „Szkiców piórkiem”. Jurij Gagarin leci w kosmos. Z mauzoleum Lenina w Moskwie usunięto ciało Stalina.
