Z HISTORII INSTYTUTU LITERACKIEGO
STYCZEŃ
- Obchodziliśmy 25 rocznicę śmierci Józefa Czapskiego. Warszawski oddział IPN zorganizował „Wieczór z Józefem Czapskim", wzięli w nim udział Rafał Habielski, Andrzej Mietkowski, Piotr Kłoczowski i Małgorzata Ptasińska.
- W ramach trwającego Festiwalu Józefa Czapskiego czynne były wystawy jego malarstwa w Toruniu „Józef Czapski życie wśród książek” i w Warszawie „Czapski dzisiaj. Malarstwo i rysunek. Prace artysty ze zbiorów Muzeum Archidiecezji Warszawskiej”.
- Ukazały się nakładem wydawnictwa Więź dwa zbiory listów Jerzego Giedroycia:
- z Józefem Witllinem obejmujący lata 1947-1976, w opracowaniu Rafała Habielskiego i Pawła Kądzieli.
- z Witoldem Jedlickim - korespondencja z lat 1959-1982, w opracowaniu Marka Kornata.
LUTY
- Laureatką pierwszej edycji naszego konkursu na najlepszą pracę doktorską lub magisterską związaną tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego w Paryżu została Pani Monika Podkówka. Jej praca nosi tytuł „Tropami "przygody" dziennikarskiej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego na łamach Tempo Presente” i została obroniona w Instytucie Filologii Romańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku akademickim 2015/2016. Nagroda została wręczona w Pawilonie Józefa Czapskiego w Krakowie.
MARZEC
- Nakładem wydawnictwa Biblioteki Narodowej ukazał się Przewodnik po zasobie Archiwum Instytutu Literackiego Kultura autorstwa Marii Wrede. Autorka przez wiele lat (2009-2015) kierowała projektem porządkowania naszego archiwum.
- Ukazał się po francusku zbiór artykułów Leopolda Ungera "Orzeł i reszta. I reszta" ze wstępem i w opracowaniu Iwony Hofman. Zawiera wybór artykułów z wydanej wcześniej książki "Orzeł i reszta", ale jest uzupełniona o teksty z lat od 1986 do 2000, zgodnie z sugestiami Leopolda Ungera, przekazanymi podczas opracowywania jego archiwum. Wszystkie teksty miały pierwodruk w "Kulturze". L’Aigle et le reste. Et le reste Vu de Bruxelles, choix de textes et introduction par I. Hofman, Instytut Literacki Kultura, Fundacja Terytoria Książki, Paryż – Gdańsk 2017.
- Wydawnictwo Literackie wydało kolejne dwa tomy Dzieł Zebranych Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W marcu ukazała się druga część kolekcji opowiadań oraz pierwsza część Dziennika Pisanego Nocą.
- Zeszyty Literackie uświetniły 122. rocznicę urodzin Józefa Czapskiego wydaniem tomu korespondencji Jego i Marii Czapskiej z Katarzyną i Zbigniewem Herbertami. 141. numer Zeszytów Literackich, zawierał m.in. listy Józefa Czapskiego z Witoldem Gombrowiczem oraz teksty o Czapskim Erica Karpelesa, Wojciecha Karpińskiego, Piotra Mitznera i Aleksandra Fiuta.
- Wystawę "Jerzy Giedroyc i jego dzieło" można było oglądać w Szczecinie, w Książnicy Pomorskiej (była czynna do końca kwietnia 2018).
- W drezdeńskim wydawnictwie Neisse Verlag ukazała się (po niemiecku) książka Krzysztofa Okońskiego W poszukiwaniu utraconej wolności. Powojenne Niemcy i ich literatura w publicystyce polskiego czasopisma emigracyjnego „Kultura“ (1947-1962).
MAJ
- W Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Nowym Sączu (ul. Jagiellońska 61) można obejrzeć wystawę pamiątek, listów, obrazów - „Charlesa Merrilla podróż przez życie". Charles Merrill zmarł 29 listopada 2017 r..
- Nakładem Instytutu Pamięci Narodowej ukazał się zbiór referatów wygłoszonych podczas konferencji Zeszyty Historyczne z perspektywy półwiecza (konferencja odbyła się w Warszawie w październiku 2015 r.) Tom zredagowali i opatrzyli wprowadzeniem Sławomir M. Nowinowski i Rafał Stobiecki.
- Krakowskie wydawnictwo Austeria w serii "Książki do pisania", wydało tom-notes poświęcony Józefowi Czapskiemu. Fotografie artysty i cytaty z jego pism wybrał i opracował Mikołaj Nowak-Rogoziński.
CZERWIEC
- Nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazał się Dziennik Gustawa Herlinga-Grudzińskiego z lat 1957-1958. Tom w opracowaniu córki pisarza Marty Herling i Włodzimierza Boleckiego uzupełniono wspomnieniami m.in. Lidii Croce.
LIPIEC
- Nakładem Wydawnictwa Słowo/Obraz Terytoria (w redagowanej przez Piotra Kłoczowskiego serii Biblioteka Mnemosyne) ukazała się książka łódzkiego uczonego Sławomira M. Nowinowskiego Jerzy Giedroyć w 1946 roku.
- Wydawnictwo Neriton wydało tom Polski redaktor i węgierski polonista. Jest to zbiór listów wymienionych pomiędzy Jerzym Giedroyciem i György Gömörim. Korespondencję opracował Gabor Lagzi.
- Bernard Wiaderny wydał tom Schule des politischen Denkens - „Szkoła politycznego myślenia“. (Emigracyjne czasopismo „Kultura“ w walce o niepodległość Polski 1947-1991). Książka ukazała się w wydawnictwie Ferdinand Schöningh (Paderborn 2018).
- Łukasz Mikołajewski wydał tom Disenchanted Europeans. Polish émigré writers from Kultura and postwar reformulations of the West. (Rozczarowani Europejczycy. Polscy emigracyjni pisarze z Kultury i powojenne przeformułowania Zachodu). Książka ukazała się w wydawnictwie Peter Lang w serii Exile Studies (Oxford 2018).
SIERPIEŃ
- Po ponad roku pracy udostępnilismy w portalu Kopiariusz - zbiór osiemdziesięciu sześciu listów Jerzego Giedroycia, pisanych przezeń w latach 1939-1940, podczas pobytu w Bukareszcie.
WRZESIEŃ
- Nasz album "Kultura narodziny pisma", autorstwa Pawła Kłoczowskiego, Stanisława Mancewicza i Marka Żebrowskiego, wydany przez Instytut Książki wraz z Instytutem Literackim (Kraków/Paryż 2017), został nominowany do Nagrody im. Jana Długosza 2018.
- Nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie ukazała się korespondencja Jerzego Giedroycia z Michałem Sokolnickim z lat 1947-1960. Zbiór opracował Krzysztof Kloc.
Nakładem Wydawnictwa "Znak" ukazała się powieść Manueli Gretkowskiej "Poetka i książę", zapowiadana jako "pierwsza powieść o Agnieszce Osieckiej i Jerzym Giedroyciu".
PAŹDZIERNIK
- Ukazał się kolejny tom z serii "W kręgu paryskiej Kultury" wydawanej wspólnie przez Instytut Książki i Instytut Literacki. To Konstantego Jeleńskiego "Zbiegi okoliczności" w opracowaniu Wojciecha Karpińskiego.
- Nakładem New York Review Books ukazuje się poświęcona Józefowi Czapskiemu książka Erica Karpelesa "Almost nothing - the 20th-century art and life of Józef Czapski".
- Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wznowiło tom "Z Roksolanii" Zygmunta Haupta, zawierający opowiadania, eseje, reportaże, publicystykę, warianty i fragmenty utworów z lat 1935-1975. Zebrał, opracował i opatrzył notą edytorską Aleksander Madyda.
LISTOPAD
- Laureatem Nagrody im. Jerzego Giedroycia, przyznawanej przez dziennik "Rzeczpospolita" został Adolf Juzwenko, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 29 listopada w Pałacu Rzeczpospolitej w Warszawie. Poza laureatem nominowani do nagrody byli: Aleksandra Hnatiuk, Piotr Kłoczowski, Wiera Meniok i Andrzej Peciak.
- Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego ukazał się dwutomowy zbiór tekstów Jerzego Stempowskiego. pt "Niemcy". Są to zarówno przedwojenne korespondencje z Niemiec drukowane w polskiej prasie, jak i teksty poświęcone sprawom niemieckim, publikowane po wojnie w pismach emigracyjnych, w tym w "Kulturze". Zbiór opracowała Magdalena Chabiera.
GRUDZIEŃ
- Tuż przed Świętami ukazał się kolejny, dwudziesty już tom z serii "W kręgu paryskiej Kultury" wydawanej wspólnie przez Instytut Książki i Instytut Literacki.
Jest to zbiór artykułów Piotra Wandycza "Żaden naród nie wybiera swojej historii". Tom przygotowali, opracowali i opatrzyli posłowiem Sławomir M. Nowinowski i Rafał Stobiecki.
- 20. tom Archiwum Kultury, serii prezentującej korespondencje Jerzego Giedroycia.
W opracowaniu Macieja Urbanowskiego ukazały się listy wymienione w latach 1946-1962 z Czesławem Straszewiczem.
- Dzieki finansowaniu z Fundacji PZU w 2018 r. opracowaliśmy opisy do kolejnego tomu wycinków prasowych, uzupełnialiśmy opisy w naszej bazie fotografii, przepisaliśmy korespondencję Heleny i Augusta Zamoyskich z
Jerzym Giedroyciem, zapłacilismy za transport i przechowywanie jednej z wystaw, oprawiliśmy komplet Zeszytów Historycznych, Kultury i książek Biblioteki Kultury. Dzieki Fundacji pokryliśmy też koszt wstępnej kwerendy na temat Kultura i jej związki z Francją, i porządkowaliśmy zbiór wydawnictw II obiegu i prasy emigracyjnej.
PRACE W ARCHIWUM
- Kontynuowaliśmy – zapoczątkowany w roku 2016 – projekt digitalizacji archiwów Instytutu Literackiego. Projekt realizowany jest przez polską Bibliotekę Narodową, finansowany przez polskie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
- Pracowaliśmy nad zbiorem prasy solidarnościowej i drugoobiegowej. Kolekcja została uporządkowana według tytułów alfabetycznie i zapisana w programie Excel. Jest to ok. 40% (526 tytułów) zbioru posiadanego przez Instytut Literacki. Katalog jest dostępny na portalu.
- Przepisane zostały korespondencje Redaktora z Józefem Czapskim i Augustem Zamoyskim, które zapewne ukażą się drukiem.
- Przez cały rok trwały prace nad porządkowaniem olbrzymiej kolekcji pism, został zrobiony spis uporządkowanych czasopism emigracyjnych polskich i obcojęzycznych.
- Zrealizowaliśmy kilkadziesiąt kwerend dla badaczy z wielu ośrodków akademickich, niektórzy z nich korzystali z pokoi gościnnych Instytutu, największa część kwerend odbywa się za pośrednictwem internetu.
PORTAL
- Portal kulturaparyska.com od chwili swego powstania odwiedziło ponad sto tysięcy użytkowników z całego świata (do końca 2018 r.), którzy uruchomili blisko milion odsłon. Miesięcznie z portalu korzysta średnio 2,5 tysiąca zainteresowanych.
WYSTAWY
- Przygotowana przez Stowarzyszenie ILK wystawa „Jerzy Giedroyc i jego dzieło” pokazywana była w Szczecinie i w Sopocie.
- Wystawa fotografii Henryka Giedroycia pt. „Kultura Paryska - Dom i ludzie” pokazywana jest w Pawilonie Józefa Czapskiego w Krakowie.
RÓŻNE
- Dzięki pomocy Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Paryżu odnowiliśmy dwie tablice pamiątkowe zawieszone na parkanie naszego domu (tablica poświęcona Jerzemu Giedroyciowi i tablica UNESCO).
– udostępniliśmy materiały i sfinansowaliśmy pobyt ukraińskiej ekipy filmowej przygotowującej film o Bohdanie Osadczuku, jednym z najbliższych współpracowników Redaktora Jerzego Giedroycia.
– przyjęliśmy na staż studenta Akademii Sztuk Pięknych z Polski realizującego film, przedstawiający ludzi z kręgu Kultury poprzez maski malarki Leonor Fini.
– umożliwiliśmy miesięczny pobyt twórczy w Maisons-Laffitte młodemu pisarzowi z Polski
– odnowiliśmy, wyblakłe już napisy na grobie Zofii i Zygmunta Hertzów, na cmentarzu w Le Mesnil le Roi.
