Z HISTORII INSTYTUTU LITERACKIEGO
STYCZEŃ
- Zwycięzcą III. edycji naszego Konkursu - za rok 2019 - został Jędrzej Piekara, autor pracy magisterskiej „Polskie wątki w życiu Michaiła Hellera”. Laureat obronił ją na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a powstała ona w Kolegium Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistyczno-Społecznych. Konkurs organizowany przez SILK i FKP nagradza najlepsze prace doktorskie i magisterskie, których temat nawiązuje do historii i dorobku Instytutu Literackiego. Nagrody za pracę doktorską w tym roku nie przyznano.
- Wyróżnienie w konkursie Klio na najlepszą książkę historyczną roku 2020 w kategorii edytorskiej przypadło dziełu „Mam na Pana nowy zamach… Wybór korespondencji Jerzego Giedroycia z historykami i świadkami historii 1946-2000”, książka zodbyła też trzecią nagrodę konkursu „Studiów Źródłoznawczych” im. Stefana K. Kuczyńskiego.
- W dniach 31 stycznia - 1 lutego na Uniwersytecie w Aberdeen odbyło się międzynarodowe sympozjum z okazji 450. rocznicy Unii Lubelskiej, wzięli w nim udział specjaliści szkoccy, angielscy, ukraińscy, litewscy i polscy. Była to pierwsza konferencja zorganizowana przez prof. Roberta Frosta, w powołanym przez niego Centrum Stosunków Polsko-Litewskich (Research Centre for Polish-Lithuanian Studies) im. Jerzego Giedroycia. Wykład inaugurujący wygłosił Norman Davies.
- Ukazał się album obrazów Józefa Czapskiego, opracowany przez Erica Karpelesa. (wyd. Thames & Hudson).
LUTY
- 26-27 lutego dom Instytutu Literackiego odwiedził Norman Davies.
MARZEC
- 11 marca Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła pandemię choroby COVID 19.
KWIECIEŃ - MAJ
- W Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie czynna była wystawa twóczości Augusta Zamoyskiego. August Zamoyski był wieloletnim korespondentem Jerzego Giedroycia. Dwie rzeźby Zamoyskiego w latach 50., stały w ogrodzie domu Instytutu Literackiego).
WRZESIEŃ
- 14 września 2020 odbyła się konferencja on-line poświęcona Jerzemu Giedroyciowi zorganizowana przez Studium Europy Wschodniej. Konferencja połączyła uczestników z Warszawy, Kijowa, Wilna, Mińska i Maisons-Laffitte.
PAŹDZIERNIK
- W siedzibie Fundacji Jana Michalskiego w szwajcarskim Montricher otwarto wystawę malarstwa Józefa Czapskiego. Na wystawie znalazły się m.in. „Koszule” – obraz ze zbiorów Instytutu Literackiego. W nieodległym Chexbres, w galerii Plexus, można było obejrzeć kilkadziesiąt obrazów Józefa Czapskiego z kolekcji Richarda Aeschlimanna, przyjaciela i marszanda artysty.
- Podczas debaty internetowej poświęconej Jerzemu Giedroyciowi i paryskiej „Kulturze”, zorganizowanej przez Pracownię Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu UMCS odbyło się szereg wydarzeń, związanych z obchodami 20. rocznicy śmierci Jerzego Giedroycia. M.in.: dwie wydawnicze promocje: książki „Redaktor - 20 lat bez „Kultury» wydanej przez Pracownię Badań nad Instytutem Literackim przy UMCS, (opr. I. Hofman, przy współudziale E. Górki i J. Maguś) oraz reprintu Teki redakcyjnej „Kultury” (nr 9/1969) wydanej przez Instytut Książki, Pracownię Badań nad Instytutem Literackim i Instytut Literacki Kultura. (opr. R. Habielski).
- Piotr Majewski za książkę „Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu” został uhonorowany nagrodą im. Jerzego Giedroycia, przyznawaną przez UMCS w Lublinie. Przyznano dwie nagrody honorowe: dla Pawła Kowala za książkę „Testament Prometeusza” oraz dla kwartalnika „Akcent” za całokształt działalności.
- „Przegląd Polityczny” (nr 161) opublikował blok tekstów pt. „Dwie dekady bez Kultury”.
- Nowa Europa Wschodnia (nr 4/2020) w znacznej części była poświęcona 20. rocznicy śmierci Jerzego Giedroycia.
- Powstał krótki film Emigrant Giedroyć. Scenariusz, reżyseria i montaż Jan Czarlewski.
- W serii „W kręgu Kultury paryskiej” opublikowane zostały: „Kroniki londyńskie i fragmenty autobiograficzne” Juliusza Mieroszewskiego (opr. R. Habielski i Andrzej S. Kowalczyk), Węgry i my. Antologia tekstów o tematyce węgierskiej w publikacjach Instytutu Literackiego (opr. Gábor Lagzi) oraz Przeciwko wrogości – „Kultura” wobec Niemiec i sąsiedztwa polsko-niemieckiego”, (opr. Basil Kerski).
- Ukazało się czeskie wydanie „Na nieludzkiej ziemi” Józefa Czapskiego w przekładzie Josefa Mlejneka. Tom wyszedł nakładem praskiego wydawnictwa Akademia.
- Nakładem Iskier ukazała się biografia Konstantego A. Jeleńskiego autorstwa Anny Arno.
- W Wydawnictwie Naukowym UKSW ukazał się zbiór korespondencji Wiktora Woroszylskiego z Jerzym Stempowskim i Jerzym Giedroyciem. (opr. Magdalena Chabiera).
- Rozstrzygnięto Konkurs Edycja 2019/2020. „Teka Kultury” została w nim wyróżniona.
- Wydawnictwo Czytelnik wydało antologię „Na pograniczu narodów i kultur - Polska, Europa, Ameryka”. Teksty ukazywały się w lubelskim kwartalniku Akcent, autorami wielu z nich byli autorzy „Kultury”.
- Nakładem Muzeum Literatury im Adama Mickiewicza w Warszawie (Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską) ukazało się drugie, poprawione, dwujęzyczne (polsko-francuskie) wydanie tekstu Konstantego A. Jeleńskiego „Kultura” polska na wygnaniu” (opr. Piotr Kłoczowski).
OD KWIETNIA DO GRUDNIA - REALIZACJA PROJEKTÓW
- W związku z pandemią i ogłoszonymi na całym świecie nakazami i zakazami, odwołaliśmy z powodów bezpieczeństwa wszelkie wizyty, spotkania i tradycyjne uroczystości w domu Instytutu Literackiego. Udało się kontynuować projekt digitalizowania dokumentów z naszego archiwum (Biblioteka Narodowa)
W lipcu Wojciech Karpiński skończył swój rozpoczęty na początku pandemii cykl rozważań o wybranych tekstach, drukowanych w Kulturze. Ukazywały się w portalu i na naszym profilu na Facebooku. Całość opracowana przez Mikołaja Nowaka-Rogozińskiego złożyła się na elektroniczną książkę 120 dni Kultury. Jest ona do pobrania w różnych formatach w zakładce Biblioteczka. Autor zmarł 18 sierpnia w Paryżu.
W październiku, na pamiątkę wypadającej w tym roku dziesiątej rocznicy śmierci Henryka Giedroycia (zm. 21 marca 2010 r.) ukazał sie dwujęzyczny, polsko-francuski album złożony z fotografii Jego autorstwa - To tylko zabawa. Henryk Giedroyć - fotografie z Maisons-Laffitte i okolic. Autorem koncepcji i wstępu jest Stanisław Mancewicz, książkę zaprojektował Krzysztof Rumowski, ukazała się nakładem Fundacji Kultury Paryskiej (debiut wydawniczy). Wydawnictwo zostało dofinansowane przez Muzeum Historii Polski w ramach projektu Patriotyzm Jutra. Istnieje wersja elektronicza książki, do pobrania w zakładce Archiwalia na nowo.
Przez większość roku pracowaliśmy przede wszyskim zdalnie. Z końcem września zakończyliśmy projekt „Opracowanie, popularyzacja i zabezpieczenie zbiorów Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons-Laffitte realizowany w ramach Programu Operacyjnego „Wspieranie Archiwów, Bibliotek i Muzeów poza krajem’” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
W ramach projektu zrealizowaliśmy sporo działań o charakterze naukowym, popularyzatorskim i konserwatorskim, w tym m.in.: opracowanie i digitalizację kolejnej partii wycinków prasowych, konserwację zabezpieczającą prace na podłożu papierowym, wyprodukowaliśmy (w czterech wersjach językowych) audioprzewodnik po Domu „Kultury” oraz publikacje popularyzatorskie dotyczące Instytutu. Nasz portal zasililiśmy też kolejnymi tłumaczeniami tekstów na angielski, francuski i ukraiński.
W ostatnich tygodniach roku uruchomiliśmy nową wersję portalu kulturaparyska.com. Projekt wsparli finansowo Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Fundusz Promocji Kultury) i Departament Współpracy z Polonią i Polakami za granicą w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (program "Polonia i Polacy za granicą 2020").
